ΩΡΛ

Ωτίτιδες του καλοκαιριού: Τι πρέπει να προσέχουμε

Τώρα το καλοκαίρι πολύ συχνά στις αρχές της εβδομάδας δέχομαι τηλέφωνο από ασθενείς μου που μου λένε ότι έχουν φαγούρα στο αυτί και δεν ακούνε καλά. Στην ερώτηση μου αν το Σαββατοκύριακο που πέρασε πήγανε για μπάνιο στην θάλασσα οι περισσότεροι απαντούν καταφατικά.

Τι συμβαίνει λοιπόν; Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.

Η περιοχή του αυτιού μας από το πτερύγιο μέχρι το τύμπανο λέγεται έξω ακουστικό πόρος. Αυτή η περιοχή καλύπτεται από δέρμα που παράγει σμήγμα. Τις περισσότερες φορές ο οργανισμός μας έχει την ικανότητα αυτοκαθαρισμού του σμήγματος. Δεν συμβαίνει όμως πάντα αυτό ειδικά εάν ο πόρος είναι στενός, εάν υπάρχουν πολλές τρίχες η αν δεν είναι ευθύς αλλά κάνει γωνία. Τότε το σμήγμα δεν μπορεί να βγει έξω οπότε μαζεύεται και δημιουργεί το λεγόμενο βύσμα ή όπως οι περισσότεροι το ξέρουν ως «κερί» και φράζει τον πόρο. Όταν λοιπόν πάμε στη θάλασσα και μπει θαλασσινό νερό μέσα στα αυτιά μας ειδικά αν κάνουμε βουτιές το κερί βρέχεται και διαστέλλεται. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να «μπουκώσει» το αυτί μας, να μην ακούμε καλά και να αρχίσει η φλεγμονή η οποία λέγεται εξωτερική ωτίτιδα.

Βέβαια πολλοί από εσάς θα μου πείτε ότι εμείς καθαρίζουμε τα αυτιά μας συχνά με μπατονέτα και προσέχουμε να μην μαζευτεί κερί. Αυτό είναι ένα μεγάλο λάθος που συχνά κάνουν οι περισσότεροι γιατί η μπατονέτα δεν μπορεί να απορροφήσει το βύσμα προς τα έξω αντίθετα το σπρώχνει προς τα μέσα, το πακτώνει πάνω στο τύμπανο και δημιουργεί έτσι ένα πρόσφορο έδαφος για να αναπτυχθεί φλεγμονή ειδικά μάλιστα εάν τρίψουμε και πολύ τη μπατονέτα πάνω στο δέρμα το ερεθίσουμε ή και το τραυματίσουμε. Ως αποτέλεσμα, βρίσκουν ευκαιρία μικρόβια που υπάρχουν στην περιοχή όπως ο σταφυλόκοκκος ή μύκητες όπως ο ασπέργιλλος ή η κάντιτα να ξεκινήσουν την φλεγμονή της εξωτερικής ωτίτιδας της οποίας τα χαρακτηριστικά είναι κνησμός, βούλωμα του αυτιού, πτώση της ακοής και πόνος που πολλές φορές είναι πολύ έντονος μιας και το αυτί έχει μεγάλη νεύρωση.

Τι πρέπει λοιπόν να κάνουμε;

Όλοι έχουμε ακούσει το αρχαίο ρητό που αποδίδεται στον πατέρα της ιατρικής Ιπποκράτη «κάλλιον το προλαμβάνειν παρά το θεραπεύειν». Έχοντας αυτό στο νου μας στις αρχές του καλοκαιριού και πριν αρχίσουν τα μπάνια καλό είναι όλοι μας να επισκεφτούμε τον ειδικό ΩΡΛ ιατρό μας για να μας εξετάσει και να μας καθαρίσει, εάν έχουμε βύσμα, το αυτί με ειδικά μηχανήματα προλαβαίνοντας έτσι πιθανή ανάπτυξη φλεγμονής.

Τέλος, σε περίπτωση που είμαστε ήδη διακοπές και έχουμε τα ενοχλήματα που προανέφερα καλό είναι να μη μείνουμε μόνο σε ωτικές σταγόνες που θα μας συστήσει κάποιος ιατρός ή μη αλλά το γρηγορότερο δυνατόν να επισκεφτούμε τον ειδικό ΩΡΛ της περιοχής για να μας αφαιρέσει το βύσμα δηλαδή την πραγματική αιτία της φλεγμονής και να μας χορηγήσει την κατάλληλη θεραπεία.

Γράφει ο
Αντώνης Καμπέρος MD, PhD
Διευθυντής Χειρουργός ΩΡΛ Metropolitan Hospital
Επιστημονικός συνεργάτης HealthSpot

Ίλιγγος και ζάλη

Ο ίλιγγος και η ζάλη αποτελούν πολύ συχνές αιτίες προσέλευσης ασθενών στο ΩΡΛ ιατρείο και μάλιστα τις περισσότερες φορές σαν επείγοντα περιστατικά.

Λόγω του επείγοντος του γεγονότος, της οξείας εγκατάστασης και της βαρύτητας των συμπτωμάτων, οι ασθενείς συχνά μπερδεύουν τις έννοιες αυτές. Έτσι καταρχάς θα πρέπει να ξεχωρίσουμε αυτές τις δύο καταστάσεις που αποτελούν συμπτώματα και όχι παθήσεις.

Ο ίλιγγος είναι το αίσθημα περιστροφής, είτε του ατόμου είτε του περιβάλλοντος.

Η ζάλη αποτελεί μια πιο ακαθόριστη έννοια που εκτός του ιλίγγου δυνατόν να συμπεριλαμβάνει και άλλα συμπτώματα όπως πονοκέφαλο, ναυτία, απάθεια, τάση για λιποθυμία κ.ά.

Σε εργασίες που έχουν γίνει αναφέρεται ότι τουλάχιστον μια κρίση ιλίγγου έχει παρουσιάσει έως και το 80% του γενικού πληθυσμού, πάσχουν και τα δύο φύλα, ελαφρώς συχνότερα οι γυναίκες, η δε προσβολή αφορά συνήθως τις μέσες και μεγάλες ηλικίες.

Ο ίλιγγος διακρίνεται σε περιφερικό και κεντρικό. Ο περιφερικός ίλιγγος (πάσχει ο λαβύρινθος ή το αιθουσαίο νεύρο) χαρακτηρίζεται από έντονη συμπτωματολογία με εμέτους, ναυτία, πιθανή βαρηκοϊα, εμβοές και αστάθεια που διαρκούν από λεπτά έως μέρες. Είναι ο συχνότερα απαντώμενος ίλιγγος.

Ο κεντρικός ίλιγγος (πάσχει το κεντρικό νευρικό σύστημα) είναι πιο ήπιος, κρατάει περισσότερο χρόνο και συνοδεύεται από ευρύ φάσμα συμπτωμάτων όπως πονοκέφαλος, απάθεια, αδυναμία του σώματος, διπλωπία, μουδιάσματα (προσώπου-άκρων), δυσκολία στην ομιλία κ.ά.

Μια τυπική κρίση ιλίγγου χαρακτηρίζεται από έντονο αίσθημα περιστροφής το οποίο συνυπάρχει με έντονη εφίδρωση, ναυτία, εμέτους, κακουχία και αίσθημα φόβου και αγωνίας. Τα συμπτώματα αυτά συχνά οδηγούν τον πάσχοντα στην ακινητοποίηση και τον περιορισμό των καθημερινών δραστηριοτήτων.

Για τη σωστή διάγνωση και αντιμετώπιση της πάθησης έχει μεγάλη σημασία η λήψη από τον ειδικό ΩΡΛ ιατρό ενός λεπτομερούς ιστορικού από τον ασθενή και το περιβάλλον του.

Καταρχήν θα πρέπει να προσδιοριστεί η χρονική διάρκεια του ιλίγγου. Έτσι ίλιγγοι λίγων δευτερολέπτων συνήθως οφείλονται σε καλοήθη ίλιγγο θέσεως (η συνηθέστερη αιτία περιφερικού ιλίγγου), λίγων λεπτών σε αιθουσαία ημικρανία που συνήθως συνοδεύεται από ημικρανιακή αύρα και φωτοφοβία, ολίγων ωρών σε σύνδρομο Meniere (το χαρακτηριστικό του είναι το μακρύ ιστορικό και η επαναληψιμότητα των κρίσεων στον χρόνο) και ολίγων ημερών σε αιθουσαία νευρίτιδα.

Ακολούθως και μέσω της κλινικής εξέτασης διερευνάται η ύπαρξη συνοδών συμπτωμάτων όπως νυσταγμός οφθαλμών, βαρηκοϊα, εμβοές, νευρολογικές διαταραχές κ.ά, έτσι ώστε ο ειδικός να κατευθυνθεί και να προσδιορίσει την αιτία που προκαλεί τον ίλιγγο.

Σε αρκετές περιπτώσεις θα απαιτηθεί εργαστηριακός απεικονιστικός και νευροωτολογικός έλεγχος ενώ μεγάλη βοήθεια παρέχει και η δοκιμασία Dix-Hollpike.

Ανάλογα με τα ευρήματα απαραίτητη είναι και η συνεργασία με ιατρούς άλλων ειδικοτήτων όπως νευρολόγους, καρδιολόγους, ορθοπεδικούς, κ.λπ. ώστε να βρεθεί η αιτία του ιλίγγου και να αντιμετωπισθεί σωστά ο ασθενής.

Συνήθεις Αιτίες ιλίγγου

Περιφερικός ίλιγγος

1. Καλοήθης ίλιγγος θέσεως
2. Σύνδρομο Meniere
3. Αιθουσαία νευρίτιδα
4. Φλεγμονές ωτός
5. Τραύμα

Κεντρικός ίλιγγος

1. Ημικρανία
2. Αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια
3. Σκλήρυνση κατά πλάκας
4. Όγκοι εγκεφάλου
5. Παρεγκεφαλίτιδα

Άλλες αιτίες

1. Μεταβολικές παθήσεις
2. Ορθοστατική υπόταση
3. Αυτοάνοσα
4. Παρενέργειες από λήψη φαρμάκων (αμινογλυζίτες, βαρβιτουρικά, διουρητικά, αντιυπερτασικά)
5. Ψυχογενή αίτια

Τελειώνοντας, θα πρέπει να αναφερθεί ότι ο ίλιγγος αν και είναι ένα έντονο σύμπτωμα που αιφνιδιάζει και φοβίζει τον ασθενή συνήθως οφείλεται σε αίτια που δεν είναι τόσο σοβαρά για την υγεία του ασθενούς.

Γράφει ο
Αντώνης Καμπέρος MD, PhD
Διευθυντής Χειρουργός ΩΡΛ Metropolitan Hospital
Επιστημονικός συνεργάτης HealthSpot

Αμυγδαλόλιθοι. Ένα κάπως…ενοχλητικό πρόβλημα. Όσα πρέπει να γνωρίζετε

Τι είναι οι αμυγδαλόλιθοι;

Οι αμυγδαλόλιθοι (ή αλλιώς πέτρες στις αμυγδαλές) είναι μικρές, σκληρές και λευκές συνήθως αλλοιώσεις που δημιουργούνται πάνω στις αμυγδαλές. Στην ουσία είναι υπολείμματα των τροφών, με βακτήρια και κύτταρα που ελευθερώνονται καθημερινά από το επιθήλιο του στόματος. Επειδή οι αμυγδαλές δεν έχουνε λεία επιφάνεια, αλλά αντιθέτως έχουνε πολλά βαθουλώματα (τις λεγόμενες κρύπτες), οι πέτρες μπορεί να κολλήσουν μέσα στις αμυγδαλές δημιουργώντας προβλήματα.

Τι συμπτώματα θα μπορούσαν να δημιουργήσουν οι αμυγδαλόλιθοι;

Όταν είναι πολύ μικροί, μπορούν και να μην προκαλέσουν κανένα απολύτως πρόβλημα. Κάποιες φορές όμως προκαλούν ήπια συμπτώματα όπως:

- Δυσοσμία στόματος
- Πονόλαιμο
- Βήχα
- Δυσκολία στην κατάποση
- Πόνο στο αυτί
- Οίδημα η πρήξιμο στην αμυγδαλή

Αξίζει να σημειωθεί ότι αν και σπάνιο κάποιες φορές οι αμυγδαλόλιθοι μπορούν να προκαλέσουν και αμυγδαλίτιδα.

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Η διάγνωση είναι εύκολη ειδικά όταν ένας ωτορινολαρυγγολόγος εξετάσει την στοματική κοιλότητα, μιας και μπορεί να ξεχωρίσει εύκολα έναν αμυγδαλόλιθο από άλλες αλλοιώσεις. Εξαιρετικά σπάνια χρειάζεται κάποια απεικόνιση (αξονικό ή μαγνητικό τομογράφο) να μας υποδείξει τους λίθους που βρίσκονται κρυμμένοι μέσα στην αμυγδαλή. Ποτέ δε χρειάστηκε στην καριέρα μου να κάνω αυτό.

Πώς μπορούμε να αφαιρέσουμε τους αμυγδαλόλιθους;

Από την εμπειρία μου ένα μεγάλο ποσοστό ασθενών τους βγάζουν μόνοι τους είτε με τα χέρια τους ή με μπατονέτα. Επίσης οι πλύσεις με αλατόνερο μπορεί να βοηθήσουν. Όταν όμως επανεμφανίζονται και γίνονται συμπτωματικοί, πολλοί ασθενείς αναζητούν πιο εξειδικευμένες θεραπείες.

Οι αντιβιώσεις μπορούν να βοηθήσουν ενδεχομένως με τα συμπτώματα αλλά στην ουσία δεν μπορούν να ξεφορτωθούν τις πέτρες.

Αν ο ασθενής δεν έχει επιχειρήσει ποτέ να βγάλει κάποιον αμυγδαλόλιθο ή εάν υπήρχαν τεχνικες ή πρακτικες δυσκολίες να γίνει αυτό, η αφαίρεσή τους θα μπορούσε να γίνει και στο ιατρείο με ή χωρίς τοπική αναισθησία.

Για τα περιστατικά που αντιμετωπίζουν χρόνια προβλήματα, η χειρουργική αφαίρεση της αμυγδαλής είναι η καλύτερη λύση.

Τέλος οι θεραπείες κρυπτόλυσης (λέιζερ και ραδιοσυχνοτήτων) μπορούν να εξεταστούν αν και τα αποτελέσματα τους μπορεί να μην είναι τόσο ικανοποιητικά.

Υπάρχει τίποτα που μπορούμε να κάνουμε για να αποφύγουμε την δημιουργία αμυγδαλόλιθων;

Η καλή στοματική υγιεινή με το καθημερινό βούρτσισμα των δοντιών μετά από τα γεύματα και η στοματικές πλύσεις με ένα στοματικό διάλυμα για λίγες ημέρες τουλάχιστον είναι δυνατόν να βοηθήσουν, καθώς απομακρύνουν τα υπολείμματα των τροφών και δεν δημιουργούνται οι λίθοι.

Εάν έχετε κάποια απορία ή θα θέλατε να μάθετε περισσότερες πληροφορίες για την αντιμετώπιση των αμυγδαλόλιθων μπορείτε να επικοινωνήσετε με το Healthspot Γλυφάδας στο 212 8086300.

Γράφει ο
Κωνσταντίνος Αργύρης MD, BSc, DOHNS, FRCS
Τ. Διευθυντής ΩΡΛ Lewisham Hospital Λονδίνου
Επιστημονικός συνεργάτης HealthSpot