Διαβήτης: Η «μάστιγα» της εποχής
Ο διαβήτης είναι μια πολύ σοβαρή αλλά και «ύπουλη» νόσος που φθείρει όλα τα συστήματα και τους ιστούς του ανθρωπίνου σώματος αν αφεθεί χωρίς κατάλληλη φροντίδα. Η Διεθνής Ομοσπονδία Διαβήτη (IDF) δημοσίευσε νέα στοιχεία που δείχνουν ότι 537 εκατομμύρια ενήλικες ζουν τώρα με διαβήτη σε όλο τον κόσμο — αύξηση 16% (74 εκατομμύρια) από τις προηγούμενες εκτιμήσεις του IDF το 2019.
Ο τελευταίος Άτλαντας του Διαβήτη της IDF αναφέρει ότι ο παγκόσμιος επιπολασμός του διαβήτη έχει φτάσει το 10,5%, με σχεδόν τους μισούς (44,7%) των ενηλίκων να μην έχουν διαγνωστεί. Οι προβλέψεις του IDF δείχνουν ότι μέχρι το 2045, 783 εκατομμύρια ενήλικες θα ζουν με διαβήτη – ή ένας στους οκτώ ενήλικες. Αυτό θα ήταν μια αύξηση 46%, υπερδιπλάσια από την εκτιμώμενη αύξηση του πληθυσμού (20%) κατά την ίδια περίοδο. Στην Ελλάδα υπολογίζεται πως το11,5%του πληθυσμού πάσχει από διαβήτη. Από τους πάσχοντες το 3%-4% δεν γνωρίζει ότι πάσχει, ενώ τριπλάσιος αριθμός από τους πάσχοντες βρίσκονται στο φάσμα του προ διαβήτη ,μιας κατάστασης που ενώ δεν είναι νόσος ωστόσο στέκει στο μεταίχμιο μεταξύ φυσιολογικού πληθυσμού και πασχόντων.
Υπολογίζεται ότι 1 στα 2 άτομα με διαβήτη σε όλο τον κόσμο που χρειάζονται ινσουλίνη δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση ή να την αντέξουν οικονομικά.
Όταν ο διαβήτης δεν ανιχνεύεται και αντιμετωπίζεται ανεπαρκώς, τα άτομα με διαβήτη διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο σοβαρών και απειλητικών για τη ζωή επιπλοκών, όπως καρδιακή προσβολή, εγκεφαλικό, νεφρική ανεπάρκεια, τύφλωση και ακρωτηριασμό κάτω άκρων, λόγω της μη έγκαιρης λήψης αποτελεσματικών θεραπειών. Αυτές οι επιπλοκές έχουν ως αποτέλεσμα μειωμένη ποιότητα ζωής και υψηλότερο κόστος υγειονομικής περίθαλψης.
Ο διαβήτης είναι μια σημαντική παγκόσμια πρόκληση για την υγεία και την ευημερία των ανθρώπων. Παγκοσμίως, πάνω από το 90% των ατόμων με διαβήτη έχουν διαβήτη τύπου 2. Η αύξηση του αριθμού των ατόμων με διαβήτη τύπου 2 οφείλεται σε μια πολύπλοκη αλληλεπίδραση κοινωνικοοικονομικών, δημογραφικών, περιβαλλοντικών και γενετικών παραγόντων.
Βασικές συνιστώσες στη δημιουργία της μεταβολικής αυτής πανδημίας είναι αστικοποίηση, τη γήρανση του πληθυσμού, τη δραματική μείωση των επιπέδων σωματικής δραστηριότητας, η διαστολή του χρόνου εργασίας, η κακής ποιότητας πλούσια σε λιπαρά διατροφή και κατά συνέπεια η αύξηση του ποσοστού των υπέρβαρων και παχύσαρκων ανθρώπων.
Πολλά μπορούν να γίνουν τώρα αλλά και στο μέλλον. Τα στοιχεία δείχνουν ότι ο διαβήτης τύπου 2 μπορεί συχνά να προληφθεί, ενώ η έγκαιρη διάγνωση και η πρόσβαση στην κατάλληλη φροντίδα για όλους τους τύπους διαβήτη μπορεί να αποφύγει ή να καθυστερήσει τις επιπλοκές σε άτομα που ζουν με την πάθηση.
Σύμφωνα με το IDF :
- Ένας στους δέκα (10,5%) ενήλικες σε όλο τον κόσμο ζει αυτή τη στιγμή με διαβήτη.
- Ο συνολικός αριθμός προβλέπεται να αυξηθεί σε 643 εκατομμύρια (11,3%) έως το 2030 και σε 783 εκατομμύρια (12,2%) έως το 2045.
- Υπολογίζεται ότι το 44,7% των ενηλίκων που ζουν με διαβήτη (240 εκατομμύρια άνθρωποι) είναι αδιάγνωστοι. Πάνω από 4 στους 5 (81%) από αυτούς τους ανθρώπους ζουν σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος.
- Ο διαβήτης ήταν υπεύθυνος για περίπου 966 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ στις παγκόσμιες δαπάνες για την υγεία το 2021. Αυτό αντιπροσωπεύει αύξηση 316% τα τελευταία 15 χρόνια.
- Εκτός από τους θανάτους που σχετίζονται με τον COVID-19, περίπου 6,7 εκατομμύρια ενήλικες υπολογίζεται ότι πέθαναν λόγω διαβήτη ή των επιπλοκών του το 2021. Αυτό είναι περισσότερο από έναν στους δέκα (12,2%) των θανάτων παγκοσμίως από όλες τις αιτίες.
- 541 εκατομμύρια ενήλικες, ή το 10,6% των ενηλίκων παγκοσμίως, έχουν μειωμένη ανοχή στη γλυκόζη (IGT), γεγονός που τους θέτει σε υψηλό κίνδυνο να αναπτύξουν διαβήτη τύπου 2.
- Το ένα στα πέντε αποτελέσματα διαδικτυακής αναζήτησης για τον διαβήτη, κυρίως από μη ιατρικούς ιστότοπους, αποδεικνύεται παραπληροφόρηση προειδοποιεί ο IDF.
Ο διαβήτης είναι μια πανδημία πρωτοφανούς μεγέθους. O Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εγκαινίασε το Παγκόσμιο Σύμφωνο για τον Διαβήτη και τα κράτη μέλη των Ηνωμένων Εθνών υιοθέτησαν ψήφισμα που καλεί για επείγουσα συντονισμένη παγκόσμια δράση για την αντιμετώπιση του. Αυτά είναι σημαντικά ορόσημα, αλλά τα λόγια πρέπει να γίνουν πράξη τώρα, και αν όχι τώρα, πότε;
Γράφει η
Αικατερίνη Τρικκαλινού
Παθολόγος-Διαβητολόγος,
Επιμελήτρια Metropolitan Hospital- Επιστημονική συνεργάτης διαγνωστικών κέντρων HealthSpot
